Bạn trẻ nên chọn nghề nào để dễ khởi nghiệp?

Startup là gì ? Thế nào là khởi nghiệp kinh doanh? Đó có phải là phong trào kinh doanh nổi lên được định nghĩa bằng thu nhập và độ bao phủ của Nguyễn Hà Đông qua Angry bird, Trần Nguyễn Lê Văn với Vexere hay Đặng Hoàng Minh sáng lập ra Foody?

Tình cờ, cả ba người trên đều từng theo học ngành công nghệ thông tin, phần mềm. Chính ý tưởng, giải pháp và tư duy phân tích đã giúp họ làm nên cơ nghiệp từ chất xám và hai bàn tay trắng.

Để giúp các bạn thí sinh có thêm hình dung về khởi nghiệp, Tuổi Trẻ ghi nhận ý kiến của một số chuyên gia, startup nhiều năm kinh nghiệm từ đó tìm ra cơ hội việc làm trong xu thế “quốc gia khởi nghiệp, thành phố khởi nghiệp”.

Không nên đi theo phong trào

Startup không có nghĩa là làm chủ theo quan niệm của nhiều người, nhưng khi dịch sang tiếng Việt là “khởi nghiệp” đã gây hiểu nhầm thành loại hình kinh doanh mà người sáng lập được làm ông chủ.

Ông Nguyễn Mạnh Dũng – trưởng đại diện kiêm giám đốc Quỹ đầu tư CyberAgent Ventures (Nhật Bản) tại Việt Nam và Thái Lan – đã chỉ ra tính chất của startup thật sự: mạo hiểm, khả năng mở rộng quy mô và tốc độ tăng trưởng nhanh.

“Startup (tạm dịch khởi nghiệp) là mong muốn trở thành chủ doanh nghiệp nhưng phải cung cấp các sản phẩm và dịch vụ mà thị trường có nhu cầu lớn. Startup có khả năng mở rộng quy mô. Nếu chỉ dừng lại quy mô vừa và nhỏ thì gọi là chủ doanh nghiệp vừa và nhỏ hoặc kinh doanh cá thể” – ông Dũng giải thích.

Ông Dũng khuyên: “Chọn startup hay kinh doanh cá thể là tuỳ theo tầm nhìn, giấc mơ và khả năng thực hiện của mỗi người. Hãy sống theo ước mơ và phát huy thế mạnh của mình. Không nên đi theo phong trào. Nếu xác định sẽ khởi nghiệp, càng không nên chạy theo xu thế”.

Làm theo nhu cầu thị trường (hiểu nhu cầu và độ lớn của thị trường); hiểu mình (lợi thế cạnh tranh của sản phẩm, dịch vụ, đội ngũ nhân viên); hiểu đối thủ (đã có ai làm cùng lĩnh vực chưa, có sản phẩm thay thế không, nếu có người làm rồi mà thất bại thì vì sao…).

Là nhà đầu tư cho một số startup như Foody, Tiki, Nhaccuatui, Vatgia, Vexere, ông Dũng cho biết thêm: “Các quỹ thật sự chỉ đầu tư vào các công ty có khả năng tăng trưởng nhanh (còn gọi là Công ty ventures – nghĩa gốc là dự án mạo hiểm).

Trong đó, lĩnh vực mà nhiều nhà đầu tư nước ngoài quan tâm ở VN là sử dụng công nghệ thông tin, Internet, mobile để làm nền tảng của khởi nghiệp (hay còn gọi là lĩnh vực ICTs). Ở nước ngoài, các công ty khởi nghiệp trải sang lĩnh vực năng lượng sạch, công nghệ sinh học và nhiều lĩnh vực công nghệ khác”.

Đổi mới sáng tạo – Innovation

Có thể hiểu, startup thật sự đi tìm lợi nhuận từ việc giải quyết một số vấn đề trong xã hội. Có thể kể đến các ứng dụng gọi điện, trò chuyện qua video miễn phí; ứng dụng kết nối trực tiếp tài xế ô tô, xe máy với người có nhu cầu đi lại; những kênh nghe nhạc, xem phim, chơi game miễn phí; cung cấp giải pháp, mô hình về thực phẩm sạch…

Tóm lại, là những nhu cầu của xã hội mà phương thức truyền thống chưa đáp ứng hết. Đó là mảnh đất của startup với những yếu tố đổi mới sáng tạo (innovation) thể hiện trong sản phẩm và dịch vụ.

Đang làm mentor (người hướng dẫn) tại Khu công nghệ phần mềm (ITP) thuộc ĐHQG TP.HCM, anh Thắng cho rằng lĩnh vực đang và sẽ “hot” trong thời gian tới là nông nghiệp, giáo dục và phân tích dữ liệu khách hàng.

Tương tự lĩnh vực ẩm thực, du lịch, việc làm, y tế cũng có thể phát triển hướng này. Trong tương lai, trí tuệ thông minh nhân tạo là một ẩn số mà con người đang khám phá. Một số nhóm khởi nghiệp tại TPHCM đã xây dựng cơ bản và giới thiệu sản phẩm dựa trên nền tảng này với ngôn ngữ tiếng Việt.

Chọn nghề không nên quá lãng mạn

Ông Nguyễn Mạnh Dũng cũng cho rằng: “Với xu thế công nghệ hoá, tự động hoá, số hoá thì những việc liên quan đến dùng nhiều sức lao động sẽ giảm dần. Với xu thế của mobile, internet, các ngân hàng sẽ dần thành ngân hàng online, lúc đó họ sẽ không cần quá nhiều nhân sự”.

Riêng đối với các bạn sinh viên muốn theo đuổi khởi nghiệp sau này thì nên chọn lĩnh vực công nghệ thông tin, kinh doanh và một số nghề chuyên môn như bác sĩ, y tá (lĩnh vực sẽ cần ở bất kỳ xã hội nào) hoặc kế toán, tài chính, online marketing đang là xu thế”.

Cũng theo ông Dũng, hiện nay nhu cầu về nhân lực công nghệ thông tin, đặc biệt là các kỹ sư hệ thống (system engineer) và kỹ sư phần mềm phát triển ứng dụng trên nền tảng Android, iOs, Windows đang rất nhiều.

Trong xu thế khoảng năm năm nữa, nhu cầu về kỹ sư phần mềm vẫn nhiều. Ngoài ra, nhân viên sales (trực tiếp tư vấn, thuyết phục khách hàng) và đội ngũ marketing… là những công việc mà nhiều startup đang cần và tuyển dụng quy mô lớn. Tuy nhiên, 5-10 năm nữa, mọi thứ có thể sẽ thay đổi. Dẫu vậy, các kỹ sư công nghệ thông tin cũng sẽ cần với số lượng lớn mà không sợ thất nghiệp.

Theo Tuổi trẻ